Manuel Terapi Nedir?
Daha çok kas iskelet sistemine bağlı problemlerde, uzman hekim tarafından yapılan detaylı bir değerlendirme sonucu oluşturduğu protokol çerçevesinde herhangi bir cihaza gerek duymadan el ile yaptığımız uygulamalar bütünüdür.
Osteopatik manuel terapi, Mulligan Konsepti, Mc Kenzie Konsepti, Kayropraksi, Fasyal Distorsiyon Modeli gibi çeşitli ekoller vardır. Doğru değerlendirme ve amaca yönelik uygulama yapmak başarı oranını çok yükseğe taşır. Seans aralıkları 3 – 7 gün arasında kişiye ve yapılan uygulamaya göre değişir. Yoğun şikayetler azaldığında seans aralıkları daha da uzayabilir. Nasıl ki bir dejenerasyon bir günde olmuyorsa iyileşmeyi de bir seansta bekleyemeyiz. Bu nedenle iyileşme bir süreçtir.
Manuel terapi ile kişinin ağrısı ya da problemi kısa zamanda , ancak burada tam iyileşmeden bahsedemeyiz. Yaptığımız uygulamayı destekleyecek egzersiz programının devamlılığı önemlidir. Kontrol ve egzersiz düzenlemeleri için kişiyi ara ara görmekte fayda vardır. Hekim - terapist – danışan iş birliği ile bu süreci iyi yönetmek gerekir.
Yapılan Uygulamalar Nelerdir ?
Uzman Hekim, değerlendirme sonucu hangi dokuya hangi amaçla ne yapacağımızı belirler. Myofasyal gevşetmeler, mobilizasyonlar, manipülasyonlar, friksiyonlar, tetik nokta çalışmaları, kupa masajları, klasik masaj, konnektif doku masajı, fonksiyonel masaj, bantlama gibi birçok uygulama vardır. Manipülasyon videoları çok popüler olduğu için belirtmek isterim ki manipülasyon manuel terapinin sadece bir parçasıdır. Her kişiye uygulanmaz. Öncesinde değerlendirme yapılmalı, kişinin yaşı, romatizmal hastalık durumu, gebelik durumu, uzun süreli kullandığı ilaçlar sorgulanmalıdır. Buna göre uzman hekim tarafından karar verilmelidir. Seans sonlarında da yaptığımız uygulamaları destekleyecek egzersizleri de öğretip ödev vermek iyileşmeyi hızlandırır ve tamamlar. İyileşme sürecinde beslenme, alkol sigara kullanımı ve stres yönetimi de çok önemlidir. Bu konuda da gerekli yönlendirmelerin yapılması gerekir.
Hangi Kişiler İçin Uygundur?
Kimlere yapılmadığından bahsedersek işimiz daha kolay olacaktır. Kırıklarda, tümör varlığında ve ciddi kuvvet kaybı olan sinir basılarında hastaya dokunmamak gerekir. Onun dışında dikkatli olunması gereken kişiler vardır. Yaşlılar, çocuklar, hamileler, romatizmal hastalığı olanlar, uzun süre kortizon kullanmış kişiler, ileri osteoporozu olan kişilerde dikkatli olmak gerekir. Bu kişilere her uygulama yapılmaz.
Bel fıtığı, mekanik bel ağrıları, baş ağrıları, migren, boyun düzleşmesi, boyun fıtığı, sinir sıkışması, fibromiyalji, kas yırtılması, diz kalça dirsek omuz el bileği ayak bileği iliosacral eklem gibi tüm eklem sorunları, donuk omuz, topuk dikeni, skolyoz, fasyal gerginlikler, karpal tünel sendromu, menisküs lezyonları, bağ yaralanmaları, kırık sonrası immobilizasyona bağlı oluşan limitasyonlar gibi durumlarda güvenle ve başarıyla manuel terapi uygulanır. En sık karşılaşılan fıtık problemlerinde manuel terapi ve egzersiz programı iyileştiricidir. Bilinenin aksine, fıtık iyileşen bir durumdur, kalıcı değildir. Bunlar dışında da gebelerde bel ağrılarında, kas spazmlarında, kadınlarda pelvik taban problemlerinde, nörolojik hastalarda da etkin manuel terapi yöntemleri uygulamaktayız.
Manuel Terapi Sonrası Ağrılar Tekrarlar Mı?
Tekrarlamaması için dokunun tam iyileşmesi gerekir. Burada kriter ağrının geçmesi değildir. Ağrı geçtiğinde iyileşme başlamıştır ancak tamamlanmamıştır. Bu süreçte oluşan iyileşme dokusu daha zayıftır. Güçlü ve sağlıklı dokuya dönüşmesi için gerekli uyarımları vermek gerekir. Eğer sağlıklı iyileşme olmazsa düşük şiddetteki herhangi bir yüklemede ya da travmada tekrar yaralanıp süreç baştan başlayacaktır. Dokunun sağlıklı bir şekilde sağlam yapısına ulaşması için mutlaka egzersiz yapmalı, doğru beslenmeli, stres kontrolü iyi olmalıdır. Her dokunun istediği uyarım faklıdır. Bağ dokusu gerilim isterken, kıkırdak dokusu kompresyon ister. Bu nedenle kişiye ve yaralanan dokuya özel egzersizler seçmek gerekir. Dolayısıyla standart egzersiz reçetelerinden kişiye özel egzersiz programlarına geçilmelidir. Doğru yükleme ile kişi yüklenebilirlik kapasitesini arttırır. Böylece bir koli kaldırırken fıtığı patlamaz, halı sahada düşünce bağları kopmaz, cam sildi diye kolları ağrımaz, masa başı çalışıyor diye kulunçları olmaz.
Geçtiğimiz yıllarda yaşadığımız pandemi bize açıkça gösterdi ki, eve kapalı kalmak, daha inaktif olmak vücut için bir yıkım. Sağlıklı yaş almak için yükleme yapmak şart. Otuzlu yaşlardan sonra giderek artan yıkıma karşı, yapımı arttıran tek şey egzersizdir. Doku yenilenmesi ve yapımı en üst seviyelerde olan çocuklarda ve ergenlerde bile televizyon, tablet ve telefon yüzünden ileri yaşlarda görülen kas iskelet problemlerini sık görmeye başladık. Travma olmaksızın gelişen menisküs lezyonları, bel fıtıkları, boyun ve sırt ağrılarını gördüğümüz yaşlar ne yazık ki onlu yaşlara düştü. Doğru yükleme ile sağlıklı yaş almak öncelikli hedefimiz olmalı. Sağlığımız için şimdi ayırmadığımız zaman, para, değer sonrasında daha zorlu bir şekilde karşımıza çıkacaktır.
Fzt. Canan Özkan
Fizyoterapist
