Bel Ağrısı Nedir?
Bel ağrısı; tutulma ile birlikte görülen ağrı, acı, yanma veya batma şeklinde, keskin ya da künt bir şekilde bel ve çevresinde hissedilen sancılı bir durumdur. Bacaklara, kalçalara ve topuklara, ağrı, yanma, iğnelenme, uyuşma şeklinde yayılabilir.
Bel ağrısının öncelikle karakterini sorgularız. İstirahatle ve gece artan ağrılarla iltihabi durumları; ayakta kalmakla ve gündüz artan ağrılarda mekanik durumları düşünürüz.
Ağrı; kemik, kıkırdak, kas, eklem kapsülü, bağ, disk, sinir zarları veya damar kaynaklı olabilir ve her zaman kesin sebep ortaya konulamayabilir.
Bel Ağrısının Çeşitleri Nelerdir?
- Akut Bel Ağrısı: 6 haftadan kısa süredir var olan ağrılardır. Belirli bir aktivite veya kaza sonrası başlayabileceği gibi, tüm bunlardan bağımsız da oluşabilir. Kişilerin yaklaşık %80’i yaşamları boyunca en az 1 kez ciddi bir bel ağrısı geçirirler. Çoğu zaman ağrı kendiliğinden azalır. Yarıya yakını iki hafta içerisinde tamamen iyileşir. Altı haftada ise kişilerin yaklaşık %80’inde bel ağrısı tamamen geçecektir. Ağrıların %30’u kronikleşecektir ve yeni bir atak geçirecektir. Akut Bel ağrılarında hastanın en büyük beklentisi, bir an önce ağrının giderilerek rahatlatılmasıdır.
- Kronik Bel Ağrısı: 3 aydan uzun süredir var olan bel ağrılarıdır. Kronik ağrılarda mutlaka tümör olasılığı ekarte edilmelidir. İstirahat halindeyken ve geceleri oluşan ağrı varsa ve ayrıca kilo kaybı gözleniyorsa, tümör mutlaka düşünülmelidir. Alt ekstremiteye yayılan radiküler ağrı ile belde lokalize ağrıyı tanımlamak önemlidir. Ağrı dizin altına inmiyor, kalça ve uyluk önünde ise dejeneratif hastalıklar düşünülür. Ancak ağrı diz altına, baldır arkasına, ayağa uzanıyorsa, sinir baskı altındadır.
Bel Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
- Yaralanmalar
- Bel Fıtığı: Bel bölgesinde oluşan ani veya süreğen şiddetli zorlamalar sonucu omurlar arasındaki diskin koruyucu dış kısmının yırtılarak, diskin şeklinin değişmesi ve sinirleri sıkıştırması ile oluşur. Sebepleri, ağır kaldırma, uzun süre eğilerek çalışma veya aynı pozisyonda kalma, fazla kilo, uzun süren stres, çok doğum vb. gibi sıralanır. Fıtığın yerine ve tipine bel ağrısı veya bacak ağrısı daha ön planda olabilir. Oturmada güçlük çekme, yürüme mesafesinde kısalma, hareket kabiliyetinde kısıtlanma, idrarını tutamama ve iktidarsızlık gibi olumsuz durumlara sebep olabilir.
- Stres Kırığı ve Bel Kayması
- Lomber Dar Kanal: Omurilik, omurga içerisinden geçer ve bacaklara duyu ve kuvvet taşır. İdrar ve gaita tutmayı kontrol eder. Disk yüksekliğinin azalması, omurlar arası eklemlerin kemiklerinin, kapsüllerinin veya bağlarının kalınlaşması ve bel kayması gibi durumlar, omuriliğin içinden geçtiği kanalın çapını daraltarak spinal stenoza, yani dar kanala sebep olabilir. Belli mesafe yürüdükten sonra bacaklarda kuvvet veya his kaybı gelişmesi veya uyuşmalar ve karıncalanma gibi şikayetler, tipik şikayetleridir. Kanal çapını artıracağı için öne eğilmek veya oturmak, şikâyetleri azaltabilir veya ortadan kaldırabilir olmasına karşın, belli mesafe yürüdükten sonra tekrar edecektir.
- Skolyoz Omurga Eğrilikleri, S veya C şeklinde olur. Uygun egzersizlerle birlikte enjeksiyon uygulaması (proloterapi) yapılır. Skolyoz hastalarına yaşına ve skolyozun derecesine ve bası yapıyorsa bu bulgulara göre cerrahi tedavi yapılabilir.
- Enfeksiyonlar
- Tümörler
- Osteoporoz
- Romatizmal Hastalıklar
- Stres
- Metabolik Durumlar
Bel Ağrısının Tedavi Protokolü Nelerdir?
Bel Ağrılarının tedavisinde, sebebe yönelik tedavi yapılır:
- Sıcak ve soğuk uygulamalar
- Postürün düzeltilmesi
- Sağlıklı beslenme ve fazla kilonun azaltılması
- Uygun ayakkabı seçimi
- Düzenli uyku
- Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uygulaması
- Uygun egzersiz programları (Bel Fıtığı, Skolyoz, Postural ve Mekanik Bozukluklar)
- Proloterapi, PRP, Nöralterapi; Ozon Enjeksiyonları
Proloterapi enjeksiyonlarında, dekstroz serum solüsyonları ve PRP (kandan santrifüjle elde edilen Plapelet Rich Plazma solüsyonu) kullanılır. Bel bölgesinin bağ yapısını sağlamlaştırarak fıtığa dönüşmüş diskin içeri çekilmesini sağlayan bir yöntemdir. Fıtığın küçülmesini veya yok olmasını sağlar. Her fıtık hastasına uygulanabilir. Ameliyat kararı verilmeden önce mutlaka uygulanması gereken bir yöntemdir.
Nöralterapi enjeksiyonlarında (nöroproloterapi enjeksiyonu), serum fizyolojik veya %5 dekstroz solüsyonu kullanılır. Nöralterapide lokal anestezik ile karıştırılarak omurgaya paralel kaslara, ciltteki sinir izdüşümlerine fasyaları delip geçen sinir lerin etrafına yaptığımız yüzeysel enjeksiyonlar ile akut bel ağrılarında oldukça hızlı ve başarılı sonuçlar almaktayız. Nöroproloterapi de benzer tekniklerle uygulanan kronik ve akut bel ağrılarında etkili bir enjeksiyon şeklinde uygulanan tedavi yöntemidir.
Ozon Enjeksiyon Tedavileri de, ayrıca bel ağrılarında uygulanan ilave bir tedavi yöntemidir.
Burada bel ağrılarını rehabilitasyon yöntemleri açısından değerlendirdik. Hastalarda ilerleyici kas gücü kaybı düşük ayak, his kusuru, ciddi sinir sıkışmalarına bağlı geçmeyen ağrılar mevcutsa cerrahi tedavi yöntemleri devreye girecektir.
Dr.Öğr.Üyesi Elif BERBER
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı
